دوران بارداری یکی از دوران بسیار مهم و حیاتی است. به همین دلیل برای آنکه پزشک متخصص از شرایط جنین مطلع شود، هر از چند گاهی پزشک متخصص سنوگرافی انجام میدهد تا از احوالات جنین با خبر شود.
به طور معمول در دوران حاملگی به مدت ۳ تا ۴ بار برای انجام سنوگرافی به پزشک مراجعه میکنند. البته ناگفته نماند که اگر پزشک علائم مشکوکی در مادر مشاهده کند، تعداد دفعات تجویز سنوگرافی را بیشتر میکند.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره سونوگرافی در بارداری به مطالعه خود ادامه دهید.
انواع سونوگرافیها در دوران حاملگی
معمولا مادران از قبل حامگی آزمایش چکاپ کامل انجام دادهاند و پرونده پزشکیشان کامل وجود دارند که این آزمایش پزشکی، به تشخیص بهتر دکتر کمک میکند. در ادامه انواع سنوگرافیها را به شما معرفی میکنیم.
- سونوگرافی پایه
- سونوگرافی استخوان بینی
- سونوگرافی چهار بعدی
- سونوگرافی کالر داپلر
سونوگرافی یکی از مهمترین ابزارهای تشخیصی در دوران بارداری است که برای بررسی سلامت و رشد جنین و ارزیابی وضعیت مادر استفاده میشود. این روش غیرتهاجمی و بیخطر، اطلاعات ارزشمندی را برای پزشک فراهم میکند و به والدین اطمینان خاطر میدهد که بارداری به خوبی پیش میرود. در ادامه، به دلایل مهمی که چرا مادران باید در دوران بارداری سونوگرافی انجام دهند، میپردازیم:
۱. تأیید بارداری و تعیین تعداد جنین
اولین سونوگرافی، معمولاً در هفتههای ۶ تا ۸ بارداری انجام میشود تا بارداری تأیید شود و تعداد جنینها (تک قلو، دوقلو یا چندقلو) تعیین گردد. همچنین، این سونوگرافی کمک میکند که محل قرارگیری جنین در داخل رحم به درستی تأیید شود و بارداری خارج رحمی (در لولههای فالوپ) تشخیص داده شود.
۲. تعیین سن بارداری و تاریخ زایمان
سونوگرافی اولیه به پزشک کمک میکند تا سن جنین و تاریخ تقریبی زایمان را تعیین کند. با اندازهگیری طول جنین و مقایسه آن با جدولهای استاندارد، پزشک میتواند با دقت بیشتری سن بارداری را تعیین کند.
۳. بررسی رشد و سلامت جنین
سونوگرافی در هفتههای ۱۸ تا ۲۲ (که به عنوان “سونوگرافی آنومالی” شناخته میشود) به پزشک این امکان را میدهد که جنین را از نظر رشد طبیعی و ناهنجاریهای ساختاری، مانند مشکلات قلبی، نقصهای ستون فقرات، ناهنجاریهای مغزی، و مشکلات کلیوی بررسی کند. این سونوگرافی بسیار مهم است زیرا اگر مشکلی وجود داشته باشد، پزشک میتواند زودتر آن را شناسایی و اقدامات لازم را انجام دهد.
۴. بررسی جفت، مایع آمنیوتیک و جریان خون
در طول بارداری، وضعیت جفت و مایع آمنیوتیک به دقت بررسی میشود. جفت تأمینکننده مواد غذایی و اکسیژن برای جنین است و هر گونه اختلال در آن میتواند بر رشد جنین تأثیر بگذارد.
میزان مایع آمنیوتیک اطراف جنین باید در محدوده طبیعی باشد؛ افزایش یا کاهش غیرطبیعی آن ممکن است نشانهای از مشکلات احتمالی باشد.
سونوگرافی داپلر برای بررسی جریان خون بین جفت و جنین و اطمینان از تغذیه کافی جنین انجام میشود.
۵. تشخیص مشکلات خاص بارداری
برخی شرایط خاص مانند پرهاکلامپسی، دیابت بارداری، یا مشکلات رشد جنین با کمک سونوگرافی زودتر تشخیص داده میشوند. پزشک میتواند از طریق سونوگرافی به این مشکلات پی ببرد و اقدامات لازم برای کنترل و مدیریت بارداری را انجام دهد.
۶. ارزیابی وضعیت قرارگیری جنین در اواخر بارداری
در هفتههای آخر بارداری، سونوگرافی به تعیین وضعیت قرارگیری جنین کمک میکند (به عنوان مثال، آیا سر جنین به سمت پایین و آماده برای زایمان است یا خیر). این اطلاعات میتواند به برنامهریزی بهتر برای زایمان کمک کند.
۷. تأمین آرامش و کاهش اضطراب مادران
سونوگرافی به مادران اطمینان میدهد که جنین سالم است و بارداری در مسیر درستی پیش میرود. دیدن تصاویر جنین و شنیدن ضربان قلب او، میتواند تجربهای آرامشبخش و هیجانانگیز برای والدین باشد و آنها را به ارتباط بیشتری با جنین خود پیوند دهد.
تعداد دفعات توصیهشده برای سونوگرافی در بارداری
تعداد و زمان سونوگرافیها ممکن است بسته به شرایط خاص هر مادر متفاوت باشد، اما به طور کلی سه سونوگرافی توصیه میشود:
سونوگرافی اولیه در اوایل بارداری برای تأیید بارداری و تعیین سن بارداری.
سونوگرافی آنومالی در حدود هفتههای ۱۸ تا ۲۲ برای بررسی ناهنجاریهای جنین.
سونوگرافی در اواخر بارداری برای ارزیابی وضعیت جنین و جفت.
سونوگرافی در بارداری یک ابزار حیاتی برای اطمینان از سلامت و رشد جنین است. انجام سونوگرافیها در زمانهای مناسب و بر اساس توصیههای پزشک، میتواند کمک کند تا هرگونه مشکل احتمالی در دوران بارداری به موقع تشخیص داده شود و با اقدامات لازم، بارداری سالمی را برای مادر و جنین فراهم آورد.
سونوگرافی شکمی یا ابدومینال در بارداری
این سنوگرافی بر روی شکم انجام میشود. این نوع سنوگرافی رایجترین نوع سنوگرافی در دوران بارداری است. پزشک متخصص در حین انجام سنوگرافی برای اینکه تصاویر بهتر و واضحتر دیده شوند، از ژل مخصوص سنوگرافی استفاده میکند. این ژل مخصوص بر روی پوست شکم میمالد. در سه ماه اول بارداری برای انجام سنوگرافی شکمی باید مثانه شما پر باشد.
بعد از ۳ ماهگی به دلیل آن که مایع اطراف جنین وجود دارد، باید با مثانه خالی سنوگرافی انجام شود. این نکته را در نظر بگیرید انجام سنوگرافی جنین و محتویات ساک بارداری تا قبل از هفته هفتم قابل شناسایی نیست. به همین دلیل از هفته ۵ تا هفته ۷ بهتر است سنوگرافی به صورت واژینال انجام شود تا از باردار بودن و نبودن خود به طور کامل مطلع شوید. در ادامه سنوگرافی واژینال را معرفی میکنیم.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره سونوگرافی در بارداری به مطالعه خود ادامه دهید.
سونوگرافی واژینال
سنو گرافی ترانس واژینال همانطور که اشاره کردیم با مثانه خالی انجام میشود. این نوع روش سنوگراف پروپ سنوگرافی دارای قطر ۲ سانتی متری استریال است که با پوششی یکبار مصرف، پوشیده میشود.
در این حالت هم همانند سنوگرافی شکمی برای آنکه تصاویر از وضوح کامل برخوردار شوند، پزشک مربوطه از ژل سنوگرافی استفاده میکند. این ژل سنو گرافی را بر روی انتهای پروپ میزنند. پروپ از دهانهی سرویکس فاصلهی بسیاری دارد، به همین دلیل هیچگونه آسیبی به جنین نمیزند، به همین دلیل است که میگویند عوارض ژل سنوگرافی ناچیز است.
اگر مادران خونریزی دارند، این نوع سنوگرفی هیچ مشکلی ایجاد نمیکند و خونریزی را تشدید نمیکند.
از آنجا آزمایش سنوگرافی واژینال دقیقتر است، معمولا پزشک در ماههای ۵ و ۶ بارداری تا انتهای دوران بارداری این نوع آزمایش را تجویز میکنند.
سونوگرافی سه بعدی و چهار بعدی
نوع دیگری از سنوگرافیها، سنوگرافیهای سه بعدی در بارداری و سنوگرافی چهار بعدی در بارداری است که در این نوع سنوگرافی از حالتهای جنین فیلمبرداری میشود و قطعات تصویر بر روی یکدیگر منطبق قرار میگیرند. تمامی حرکات جنین در فیلم قابل مشاهده است. این نوع سنوگرافی به دلیل آنکه بسیار واضح و شفاف است، اطلاعات دقیقی را ضبط میکند و به تشخیص پزشک کمک میکند.
ممکن است این سوال برای شما ایجاد شود که در چه مواقعی به انجام سنوگرافی سه بعدی یا چهار بعدی نیاز داریم و پزشک چرا همیشه این نوع سنو را برای ما تجویز نمیکند؟
در سنوگرافی سه بعدی تنها ظاهر جنین قابل مشاهده است که پزشکان انجام این نوع سنوگرافی را پیشنهاد نمیدهند. تنها در یک حالت پزشک به انجام این آزمایش توصیه میکند، آن هم زمانی است که پزشک میخواهد بررسی کند که جنین شما ناهنجاریهای جسمی دارد یا خیر.
در واقع زمانیکه پزشک به داشتن ناهنجاریهای جنینی شک میکند، برای تشخیص کامل انجام این سنوگرافی را تجویز میکند. برخی معتقدند که انجام متعدد این سنوگرافی مشکلات و خطراتی به دنبال دارد، ولی هنوز سند علمی و ثبت شدهای وجود ندارد، اما بهتر است رعایت کنید.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره سونوگرافی در بارداری به مطالعه خود ادامه دهید.
سونوگرافی داپلر
سنو گرافی داپلر یا داپلر رنگی و کالر داپلر از طریق امواج صوتی با فرکانس بالا انجام میشود. یکی از کاربردهای مهم این نوع آزمایش این است که وضعیت خونرسانی اعضای مختلف جنین را مورد بررسی قرار میدهد. معمولا پزشکان، زمانیکه اختلالی در جنین مشاهده کنند، انجام این سنوگرافی را تجویز میکنند.
از مهمترین اختلالات میتوان به اختلاف سن جنین با سنی که در سنوگرافی اخیر مشاهده شده، نام برد. در این حالت زمان آخرین قاعدگی مادر محاسبه میشود و سن مورد انتظار را با سن جنین مقایسه میکنند.
یکیدیگر از نکات مهم، عدم رشد جنین است. با بررسی نحوهی خونرسانی به جنین توسط پزشک، کاملا مشخص میشود که رشد جنین در چه مرحلهای قرار دارد و برای بهبودی و رفع این مشکل به چه درمانهایی نیاز است.
نقش سونوگرافی در ارزیابی سلامت جنین
هدف اصلی انجام انواع سنوگرافی در دوران بارداری، بررسی سلامت جنین و وضعیت رشد جنین زیر نظر پزشک است. پزشک متخصص با انجام سنوگرافی اگر علائم هشداردهندهای در جنین یا مادر وجود داشته باشد، به سرعت برطرف میکند و از بروز مشکلات حاد پیشگیری شود. در حالت عادی در دوران بارداری در چهار مرحله سنوگرافی انجام میشود.
مرحلهی اول: در انتهای ماه دوم بارداری برای تایید نهایی بارداری و بررسی سلامت قلب جنین و ضربان قلب او.
مرحلهی دوم: در انتهای ماه سوم بارداری برای ارزیابی میزان پیشرفت بارداری و آزمایش غربالگری قبل از تولد در سه ماه اول بارداری.
مرحلهی سوم: پزشک متخصص در ماه پنجم بارداری برای بررسی میزان رشد جنین و غربالگری دوم، سنوگرافی آنومالی اسکن را تجویز میکند.
مرحلهی چهارم: برای تشخیص بیماری دیررس، بررسی وزن جنین و مقدار مایع آمنیوتیک در ماه هفتم بارداری پزشک انجام سنوگرافی را تجویز میکند.
جدا از ۴ مرحلهی مهم، در اثر شرایط مختلف ممکن است، پزشک سنوگرافیهای دیگری را هم تجویز کند تا به طور دقیق، وضعیت جنین و مادر را بررسی کند و در صورت وجود مشکل، درمانهای لازم انجام شود.
همچنین برخی پزشکان لازم میدانند که سنوگرافی در ماه آخر بارداری انجام شود، برای آنکه وضعیت جنین و محل قرارگیری آن تعیین شود و زمان مناسب برای زایمان مشخص شود.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره سونوگرافی در بارداری به مطالعه خود ادامه دهید.
اهمیت سونوگرافی در بارداری
سنوگرافیست در زمان سنوگرافی از خانمهای باردار با دقت گزارشی از سنوگرافی انجام شده توسط جنین تهیه میکند. در ادامه دو موردی که در گزارش سنوگرافی ذکر میشود و از اهمیت بسیاری برخوردار است را برای شما آوردهایم.
- یکی از مهمترین اهداف انجام سنوگرافی تشخیص تعداد ضربان قلب جنین است. خوب است بدانید که قلب جنین بسیار تند میزند و در هر دقیقه ۱۲۰ تا ۱۸۰ ضربان میزند. اگر کمتر از این محدوده باشد، در سنوگرافی مشخص میشود و پزشک حتما باید دلیل آن را تشخیص دهد.
- یکیدیگر از فاکتورهای مهم در سنوگرافی، محاسبه سن جنین است که توسط شاخصهای اندازهگیری سن جنین را تخمین میزنند. در سه ماه اول بارداری از طریق اندازه فرق سر تا نشیمنگاه جنین میتوانند سن جنین را محاسبه کنند. بعد از سه ماهگی جنین از طریق دور سر، قطر سر و طول استخوان ران جنین، سن جنین را تخمین میزنند.
اگر به اندازه یک هفته تا ۱۰ روز سن جنین با سن تخمین زده شده، اختلاف داشته باشد، هیچ مشکلی وجود ندارد و کاملا طبیعی است، اما اگر اختلاف سن زیاد باشد، حتما باید پزشک وضعیت جنین را بررسی کند تا خطری سلامت جنین و مادر را تهدید نکند.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره سونوگرافی در بارداری به مطالعه خود ادامه دهید.
رشد کودک در رحم بارداری با احتساب آخرین قاعدگی 280 روز یا 40 هفته طول می کشد. با این حال، می تواند بین 259-294 روز نیز متفاوت باشد. (37-42 هفته) 40 هفته به 3 سه ماهه تقسیم می شود و هر سه ماهه 12-13 هفته طول می کشد.
رشد کودک در رحم رشد کودک در رحم چگونه است؟ پیوند تخمک و اسپرم، یعنی لقاح، اولین گام در یک سری رویدادهای پیچیده در روند بارداری است. در عرض چند روز، ترکیب اسپرم و تخمک از لوله فالوپ به دیواره رحم میرود. اینجا ساکن می شود و شروع به رشد می کند. جمعیت سلولی که به رحم می رسد جنین و جفت را تشکیل می دهد. در دوران بارداری، جفت انتقال مواد مغذی، اکسیژن و هورمون ها را از مادر به جنین تضمین می کند.
بارداری طبیعی چقدر طول می کشد؟ بارداری با احتساب آخرین تاریخ قاعدگی، 280 روز یا 40 هفته طول می کشد. با این حال، می تواند بین 259-294 روز نیز متفاوت باشد. (37-42 هفته) 40 هفته به 3 سه ماهه تقسیم می شود و هر سه ماهه 12-13 هفته طول می کشد.
چه تغییراتی در رحم در دوران بارداری رخ می دهد؟ در دوران بارداری، دیواره رحم ضخیم می شود و رگ های خونی رشد می کنند تا نوزاد را تغذیه کنند. خود رحم نیز رشد می کند و فضا را برای رشد کودک باز می کند.
در ماه اول بارداری چه اتفاقی می افتد؟ تخمک بارور شده روی دیواره رحم می نشیند و برخی از سلول ها به جنین و برخی به جفت تبدیل می شوند. بازوها و پاها شروع به شکل گیری می کنند. مغز و نخاع شروع به شکل گیری می کنند. قلب و ریه ها شروع به شکل گیری می کنند و در پایان ماه اول، قلب شروع به تپش می کند.
در ماه دوم بارداری چه اتفاقی می افتد؟ پلک ها شکل می گیرند، اما بسته هستند. گوش داخلی شروع به رشد می کند. استخوان ها ظاهر می شوند، مچ، مچ پا و انگشتان ایجاد می شود. اندام های تناسلی شروع به شکل گیری می کنند. در پایان ماه، تمام اندام ها و سیستم های بدن شروع به شکل گیری می کنند.
در ماه سوم بارداری چه اتفاقی می افتد؟ 20 جوانه برای دندان های آینده تشکیل می شود. همه اندام های داخلی تشکیل شده اند اما هنوز به طور کامل رشد نکرده اند. انگشتان به رشد خود ادامه می دهند و ناخن ها شروع به شکل گیری می کنند. ماهیچه ها و استخوان ها شروع به رشد می کنند. روده ها شروع به تشکیل می کنند. ستون فقرات نرم و قابل خم شدن است. پوست تقریبا شفاف است. دستها از پاها توسعه یافته ترند. بازوها بلندتر از پاها هستند.
در ماه چهارم بارداری چه اتفاقی می افتد؟ ابروها، مژه ها و ناخن ها تشکیل می شوند. دست ها و پاها می توانند خم شوند. اندام تناسلی خارجی تشکیل شده است. پوست چروکیده است و ورنیکس (لایه رزینی) و لانوگو (موهای ریز) بدن را می پوشانند. جفت به طور کامل تشکیل شده است. گوش خارجی شروع به تشکیل می کند. جنین می تواند قورت دهد و بشنود. گردن شکل گرفته است. کلیه ها تشکیل شده اند و ادرار تولید می کنند.
در ماه پنجم بارداری چه اتفاقی می افتد؟
رفلکس مکیدن اتفاق می افتد
کلام آخر
همانطور که در این مقاله خواندید سنوگرافی مهمترین اطلاعات را از وضعیت جنین و مادر در اختیار پزشک قرار میدهد و انجام آن تحت نظر پزشک بسیار مهم و ضروری است.
اگر شما باردار هستید و پزشکتان زمانی را برای انجام سونوگرافی تعیین کرده، حتما در زمان مشخص شده به انجام سنوگرافی بپردازید و گزارش سنوگرافی را به پزشک خود نشان دهید تا از سلامت جنین خود مطمئن شوید.
بدون دیدگاه