انواع سونوگرافی در زمان بارداری را می‌شناسید؟ انواع سونوگرافی های لازم در بارداری یکی از پرتکرارترین سوالاتی است که از سوی خانم‌های باردار پرسیده میشود. سوالات و ابهامات دیگری چون سونوگرافی های بارداری چندتاست؟ آخرین سونوگرافی بارداری در چند هفتگی صورت می‌گیرد؟ و یا انواع سونوگرافی برای بارداری چگونه و توسط چه دستگاهی انجام می‌شوند از جمله دیگر سوالاتی است که در این مقاله به تمامی آن‌ها پاسخ داده‌ایم. انواع سونوگرافی در زمان بارداری بسته به شرایط مادر، جنین و همچنین وضعیت بارداری‌های سابق مادر متفاوت است. سونوگرافی انواع مختلفی دارد که ممکن است شما تنها سونوگرافی شکمی را دیده باشید.
سونوگرافی واژینال، سونوگرافی سه بعدی و چهار بعدی، سونوگرافی NT و اکوکاردیوگرافی جنینی از انواع سونوگرافی در بارداری هستند که از سوی پزشک برای خانم‌های باردار تجویز میشود. در چه شرایطی باید سونوگرافی داپلر را انجام دهید؟ آیا می‌دانستید انجام اکوکاردیوگرافی می‌تواند از تولد نوزادانی که دچار نارسایی قلبی مادرزادی هستند جلوگیری کند؟ اختلالات کروموزومی موجود در جنین از طریق کدام نوع از انواع سونوگرافی های لازم در بارداری قابل تشخیص است؟ در طول مقاله به تمامی این موارد اشاره کرده‌ایم. اگر در رابطه با موضوعاتی چون انواع سونوگرافی در بارداری و هدف از انجام آن‌ها سوالی دارید این مقاله را تا انتها مطالعه کنید.
آشنایی با انواع سونوگرافی در زمان بارداری
چقدر با انواع سونوگرافی های لازم در بارداری آشنا هستید؟ یکی از سوالاتی که تمام خانم‌های باردار می‌پرسند این است که در دوران بارداری چه نوع و یا چه تعداد سونوگرافی لازم است؟ اگر شما نیز پاسخ این سوال را نمی‌دانید تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید. قبل از هر چیزی باید بدانید که سونوگرافی دستگاهی است که با کمک آن میتوان موقعیت جنین در رحم را مشاهده کرد. این دستگاه با کمک امواج صوتی با فرکانس بالا، تصویری از جنین را به نمایش در می‌آورد.
اما یکی از چالش‌های خانم‌های باردار اغلب اطلاع نداشتن از انواع سونوگرافی های لازم در بارداری است. در پاسخ به سوال سونوگرافی های بارداری چندتاست؟ باید بگوییم که پاسخ این سوال کاملا بستگی به وضعیت مادر و جنین دارد. اولین سونوگرافی در زمان بارداری در سه ماهه اول و برای تایید بارداری و مشخص شدن سن جنین صورت می‌گیرد. در ادامه راجع‌به تعداد سونوگرافی‌هایی که در طول دوران بارداری باید انجام دهید بیشتر صحبت خواهیم کرد. در این قسمت می‌خواهیم به بررسی انواع سونوگرافی در زمان بارداری بپردازیم.
انواع سونوگرافی های لازم در بارداری
زمانی که صحبت از سونوگرافی میشود ممکن است تنها سونوگرافی شکمی در ذهنتان تداعی شود؛ چراکه این روش برای انجام سونوگرافی متداول‌تر است. اما انواع سونوگرافی برای بارداری متفاوت هستند که در ادامه به بررسی بیشتر آن‌ها خواهیم پرداخت.
سونوگرافی شکمی
یکی از رایج‌ترین انواع سونوگرافی برای بارداری، سونوگرافی شکمی است. در این روش دستگاه بر روی شکم فرد حرکت داده میشود و از طریق ارسال و دریافت امواج، تصویری از جنین را بر روی مانیتور به نمایش در می‌آورد. این نوع از انواع سونوگرافی برای بارداری در ماه‌های آخر بارداری انجام میشود.
سونوگرافی واژینال
یکی دیگر از انواع سونوگرافی در بارداری، سونوگرافی واژینال است. این سونوگرافی در ماه‌های اول بارداری صورت می‌گیرد چراکه در روزهای ابتدایی بارداری، رحم و لوله‌های فالوپ به واژن نزدیک‌تر و از سطح شکم دورتر هستد؛ از همین‌رو تشخیص از طریق واژن ساده‌تر خواهد بود. سونوگرافی واژینال و شکمی را میتوان دو مورد از اصلی‌ترین انواع سونوگرافی برای بارداری دانست. اما برای انجام سونوگرافی روش‌های دیگری نیز وجود دارد که در ادامه به بررسی آن‌ها خواهیم پرداخت.
سونوگرافی داپلر(Doppler)
یکی از انواع سونوگرافی در بارداری، سونوگرافی داپلر است که نسبت به دو مورد قبل تخصصی‌تر به شمار می‌رود. یکی از اتفاقات تلخی که معمولا برای خانم‌ها پیش می‌آید به دنیا آوردن نوزاد با نقص‌هایی است که در سونوگرافی معمولی تشخیص داده نشده است و یا مواردی نیز وجود دارد که مادر به دلیل خطای سونوگرافی، جنین سالم خود را سقط کرده است.
برای جلوگیری از به جود آمدن این اتفاق‌های ناخوشایند، معمولا پزشک شما بسته به شرایط جسمانی که شما و جنینتان در آن به سر می‌برید سونوگرافی‌هایی تخصصی‌تری مانند داپلر تجویز می‌کند. همان‌طور که گفتیم انواع سونوگرافی های لازم در بارداری متفاوت هستند و داپلر تنها یکی از آن‌ها است. در چه مواردی سونوگرافی داپلر تجویز میشود؟
- مادرانی که به دیابت و یا فشار خون بالا مبتلا هستند.
- مادرانی که چند قلو و یا دو قلو باردار شده‌اند.
- مادرانی که جنینی با میزان رشد کم را باردار هستند.
- مادرانی که سابقه به دنیا آوردن نوزاد مرده دارند.
- مادرانی که سابقه سقط جنین داشته باشند.
سونوگرافی NT
یکی دیگر از انواع سونوگرافی در بارداری، سونوگرافی NT است که به آن سونوگرافی مایع نیمه شفاف پشت گردن نیز گفته میشود. این سونوگرافی نیز تخصصی بوده و در مرحله غربالگری سه ماهه اول بارداری صورت می‌گیرد. در این سونوگرافی احتمال ابتلای جنین به اختلالات کروموزومی بررسی میشود. سونوگرافی NT معمولا بین هفته ۱۱ و ۵ روز تا ۱۳ و ۶ روز انجام می‌گیرد.
مایع نیمه شفاف پشت گردن مایعی است که در زیر پوست و پشت سر و گردن جنین وجود دارد. در این نوع از انواع سونوگرافی های لازم در بارداری، ضخامت این مایع اندازه گیری میشود. نکته قابل توجه این است که زیاد بودن ضخامت NT لزوما به معنای وجود مشکل در جنین نیست. اما اگر مایع NT ضخیم باشد پزشک برای اطمینان خاطر بیشتر از سلامتی کامل جنین انجام آمینوسنتز را برای بررسی کروموزومی جنین توصیه می‌کند.
اکوکاردیوگرافی جنینی
یکی دیگر از انواع تخصصی سونوگرافی در بارداری، اکوکاردیوگرافی است که تصاویر دقیقی از قلب جنین را به نمایش می‌گذارد. این روش، یک روش کارآمد برای تشخیص اختلالات مادرزادی قلب جنین است. با کمک این روش سونوگرافی میتوان ساختار قلب جنین را با دقت بررسی کرد و بسیاری از اختلالات عمده را پیش از تولد تشخیص داد.
چه مادرانی باید اکوکاردیوگرافی جنینی را انجام دهند؟ این نوع از انواع سونوگرافی در بارداری برای چه کسانی بیشتر توصیه میشود؟
- اگر شخصی در خانواده و فامیل دچار نارسایی قلبی و نقایص قلبی مادرزادی باشد.
- مادرانی که تجربه سقط‌های مکرر دارند.
- مادرانی که سابقه مصرف داروهای اعصاب دارند، بیشتر در معرض حامله شدن جنینی با نارسایی قلبی هستند.
- مادرانی که مبتلا به دیابت، فنیل کتونوری و یا لوپوس هستند بیشتر در معرض ابتلا به این عارضه قرار می‌گیرند.
- مصرف داروهایی مانند آمفتامین‌ها، ضد تشنج‌ها و وارفارین در طول بارداری
سونوگرافی ۳ بعدی و ۴ بعدی
یکی دیگر از انواع سونوگرافی در زمان بارداری، سونوگرافی سه بعدی و سونوگرافی چهار بعدی است. سونوگرافی سه بعدی از آنجایی که دارای نمایش تصویری با کیفیت بیشتر است، معمولا برای تشخیص ناهنجاری‌های احتمالی موجود در صورت، دست و پاها و یا نقایص لوله عصبی انجام میشود.
سونوگرافی ۴ بعدی نیز مانند سونوگرافی ۳ بعدی دارای کیفیت بالایی است با این تفاوت که سونوگرافی چهار بعدی را میتوان یک سونوگرافی سه بعدی پویا دانست. این بدین معنی است که با انجام سونوگرافی ۴ بعدی مادر و پزشک قادر خواهند بود حرکات جنین را مانند فیلم ویدئویی مشاهده کنند. با توجه به احتمالات و وضعیت مادر و جنین در هر دوره‌ای از بارداری، پزشک انواع سونوگرافی برای بارداری را تجویز خواهد کرد.
انواع دستگاه سونوگرافی و انواع معاینه سونوگرافی
تا به اینجای مطلب به بررسی کامل انواع سونوگرافی های لازم در بارداری پرداختیم. اما چند نوع دستگاه سونوگرافی وجود دارد؟ انواع دستگاه سونوگرافی نیز با توجه به انواع روش‌های آن می‌تواند متفاوت باشد. به عنوان مثال در سونوگرافی شکمی پروب بر روی شکم قرار می‌گیرد اما در سونوگرافی ترانس واژینال، پروب داخل واژن قرار می‌گیرد.
خواندن جواب سونوگرافی بارداری
در تفسیر سونوگرافی بارداری چیزی که برای پزشک معالج شما اهمیت دارد، خواندن برگه تفسیر است که از سوی متخصص تصویربرداری که نزد او سونوگرافی شده‌اید نوشته شده است. انواع سونوگرافی های لازم در بارداری معمولا با چند هدف صورت می‌گیرند. هدف از تفسیر اولین سونوگرافی بارداری تایید بارداری و اثبات وجود جنین در رحم است.
هدف بعدی سونوگرافی، غربالگری‌های بارداری است که در هفته‌های ۱۲ تا ۱۶-۱۸ برای رد آنومالی‌های جنینی انجام میشود. انجام انواع سونوگرافی در بارداری در سه ماهه اول و دوم، ناهنجاری‌هایی چون نارسایی قلبی و سندرم داون را تشخیص می‌دهد.
سونوگرافی های بارداری چندتاست؟
یکی دیگر از پرتکرارترین سوالاتی که معمولا خانم‌ها می‌پرسند به تعداد سونوگرافی‌ها در طول دوران بارداری مربوط میشود. پاسخ به این سوال که یک بارداری چند سونوگرافی می‌خواهد گاهی به یک بحث چالش برانگیز تبدیل میشود چون جواب این سوال تا حدود زیادی به وضعیت مادر و جنین بستگی دارد. اما نکته مهمی که هیچ‌گاه نباید آن را فراموش کنید این است که تکرار زیاد سونوگرافی و انجام این آزمایش به صورت افراطی می‌تواند منجر به آسیب رساندن به مادر و جنین شود.
اینکه کدام یک از انواع سونوگرافی‌های تخصصی مانند داپلر، اکوکاردیوگرافی جنینی و یا سونوگرافی ۴ بعدی را باید انجام دهید به نظر پزشک معالجتان بستگی دارد. اما به صورت کلی اغلب پزشکان چهار مرتبه سونوگرافی را در طول دوره بارداری توصیه می‌کنند. تفسیر اولین سونوگرافی بارداری برای تشخیص بارداری داخل رحم است. دومین سونوگرافی را معمولا در هفته دوازدهم، سومین سونوگرافی در هفته ۲۲ و آخرین سونوگرافی بارداری را در هفته ۳۲ انجام می‌دهند.
دلایل مختلفی برای عدم وجود ساک حاملگی وجود دارد مانند: اشتباه در محاسبه‌ی سن بارداری، بارداری خارج رحم است، بارداری اتفاق افتاده ولی بصورت زودهنگام جنین سقط شده، تاریخ اولین روز آخرین قاعدگی اشتباه شده است.
درهفته‌های پنجم و ششم بارداری از طریق سونوگرافی شکم، این موضوع را میتوان متوجه شد.
یکی از اندازه گیری‌ها‌ی مهم در سونوگرافی، BPD یا اندازه گیری قطر سر جنین (قطر بای پاریتال) است. که با استفاده از BPD وزن جنین و سن حاملگی تخمین زده میشود.
