بیوپسی کلیه که به آن renal biopsy یا kidny biopsy هم گفته میشود، روش تشخیص مهمی برای شناسایی علل بیماریهای کلیه است که توان تشخیص بیماریهای مختلفی دارد. در این روش پزشک با یک پروب اولتراسوند سوزن را وارد میکند و با برداشتن نمونه کوچکی از کلیه از راه پوست، بافت کلیه را در زیر میکروسکوپ بررسی میکند.
برای مسیریابی و خروج درست بافت، بیوپسی به کمک دستگاههای تصویر برداری انجام میشود. در واقع جهت ورود سوزن بیوپسی به محل مورد نظر و خروج درست بافت، موقعیت کلیه با دستگاه معین میشود. رایجترین دستگاه سونوگرافی و رایجترین روش بیوپسی با گاید سونوگرافی است اما در برخی موارد، به جای سونوگرافی ممکن است CT اسکن استفاده شود.
در حالت کلی بررسی نمونه زیر میکروسکوپ تا حد زیادی به تشخیص علت بیماری کلیه کمک میکند و بدون تشخیص علت بیماری، درمان قطعی بیماری امکان پذیر نیست. بنابراین برای طی روند درمان انجام روشهای تشخیصی چون بیوپسی کلیه ضروری است. اگر ساکن تهران هستید، یکی از بهترین مراکز برای انجام بیوپسی کلیه مرکز تصویر برداری جردن میباشد، که میتوانید به راحتی و با اطمینان از خدمات این مرکز استفاده کنید.
بیوپسی کلیه به چه علتی انجام میشود؟
بیوپسی کلیه ممکن است برای تشخیص مشکلات مشکوک کلیه، شدت بیماریهای کلیوی و نظارت بر درمان بیماریهای کلیه توسط پزشک تجویز شود. همچنین در صورتی که پیوند کلیوی انجام شده به درستی کار نکند، ممکن است به بیوپسی کلیه احتیاج باشد.
در حالت کلی برای تنظیم برنامههای درمانی که نیاز به آگاهی از شرایط کلیه دارند، برای تعیین میزان و سرعت پیشرفت بیماری کلیوی، ارزیابی تاثیرگذاری روند درمان کلیه، تعیین میزان آسیب بیماری کلیوی یا بیماریهای دیگر، کنترل سلامت پیوند و یا کشف علت عدم کارکرد پیوند از بیوپسی کلیه استفاده میشود. در برخی موارد روند تشخیص و درمان تنها با بیوپسی انجام شده و گاها نیز این روش تشخیصی، مکملی در کنار سایر روشهای تشخیصی و درمانی است.
البته از بیوپسی کلیه در تشخیص سرطان کلیه نیز استفاده میشود. در این روش ممکن است سوزن نمونه برداری باعث گسترش و پخش شدن تومورهای سرطان شود. به همین علت نمونه برداشته شده بسیار کوچک است و تشخیص کاملا درستی به عمل نمیآورد. میتوان گفت که بیوپسی در تشخیص و آگاهی از میزان پیشرفت بیماری سرطان کلیه مانند یک روش مکمل عمل میکند.
علائم مورد نیاز برای انجام بیوپسی کلیه
گاه نتایجی که در آزمایش خون یا ادرار نشان داده میشود علائم و نشانههایی دارد که پزشک را مجبور به انجام بیوپسی میکند. از سری این علائم میتوان وجود خون در ادرار یا هماتوری، وجود پروتئین بیش از حد در ادرار یا پروتئینوری، التهاب، اسکار، عفونت یا رسوب غیر طبیعی پروتئینی به اسم ایمونوگلوبین و وجود میزان بالای مواد زائد در ادرار را نام برد که همگی بر بیماری و وجود عارضه مخرب در کلیه دلالت دارند. تجمع موائد زائد در کلیه از تاثیر بیماریهای دیگری نیز ناشی میشود و در اینجا نیز بیوپسی کلیه به عنوان روشی مکمل در تشخیص کمک میکند.
البته قابل ذکر است که همه افراد با این مشکلات به بیوپسی کلیه احتیاج ندارند و تشخیص میزان نیاز به بیوپسی توسط پزشک معالج تعیین میشود.
آمادگی های لازم قبل از بیوپسی کلیه
قبل از بیوپسی کلیه معمولا نمونه خون از بیمار گرفته میشود. این کار برای تشخیص فاکتورهای انعقادی مانند UPT,PTTT و شمارش پلاکتها انجام میگیرد. پس از آن از بیمار نمونه ادرار و مقعد گرفته شده و محل ورود سوزن علامت گذاری میشود. همچنین به بیمار گفته میشود که تا ۸ ساعت قبل از بیوپسی ناشتا باشد و مصرف مایعات را به حداقل برساند.
همچنین مصرف داروهای رقیق کننده خون نظیر آسپرین، پلاویکس و وارفارین از چند روز قبل از بیوپسی قطع میشود.
در روز انجام بیوپسی کلیه، ابتدا بیمار به صورت دمر روی تخت دراز میکشد. سپس یک مسیر وریدی از طریق آنژیوکت برای بیمار برقرار میشود. سپس یک داروی بی حسی از طریق مسیر وریدی تزریق شده و کیسه شن برای تشخیص دقیق محل کلیه بر روی پوست قرار میگیرد.
پس از این پوست محل عمل به ضد عفونی و بی حسی آغشته شده و سوزن بیوپسی کلیه در نقطه مشخص شده با کمک سونوگرافی وارد پوست و سپس کلیه میشود.
مراقبت های بعد بیوپسی کلیه در بیمارستان
نمونهگیری بیوپسی کلیه توسط سوزن اتوماتیک انجام میشود. برای بدست آوردن نمونه مناسب ممکن است این کار چندین نوبت تکرار شود.
بعد از نمونهبرداری، بیمار باید تا دو ساعت در همان وضعیت بر روی برانکارد بیحرکت باقی بماند و بر روی محل سوزن کیسه شن و یا ابزار فشاری برای جلوگیری از خونریزی قرار داده شود.
بیمار تا صبح روز بعد از نمونه برداری، در حالت استراحت کامل در تخت باقی میماند و علائم حیاتیاش به صورت منظم کنترل میشوند. به طور مثال در ساعت اول پس از عمل هر ۱۵ دقیقه فشار و نبض کنترل میشود و این کنترل در یک ساعت دوم هر نیم ساعت تکرار میشود.
در آخر پس از انجام سونوگرافی در صورت نبود عارضه، پزشک اجازه خارج شدن از تخت را به بیمار میدهد. البته پیش از این نمونه ادرار و خون برای بررسیهای بیشتر از بیمار گرفته میشود و با نمونههای قبل عمل مقایسه میگردد.
مراقبت های بعد بیوپسی کلیه در منزل
بیمار باید تا دو هفته بعد از انجام نمونه برداری از انجام فعالیتهای سنگین (ورزشهای رزمی، برداشتن بار سنگین و غیره) خودداری کند. همچنین ممکن است تا یک روز پس از بیوپسی ادرار بیمار خونی باشد که جای نگرانی نیست.
اما در صورتی که بیمار دچار درد مبهم شکمی، سوزش ادرار، کمر درد، درد شانه، بی اشتهایی و استفراغ شدید شود فورا باید به پزشک مراجعه کند.
در صورتی که میبایستی برای بیوپسی کلیه اقدام کنید، اما سوالات فراوانی در ذهن دارید و به دنبال پاسخ مناسب برای آنها هستید ما تمام موارد مربوط به بیوپسی را در بخش بیوپسی سایت برای شما شرح دادهایم.
عوارض بیوپسی کلیه
عوارض بعد از نمونهبرداری طیفهای مختلفی دارند و البته کمتر بروز میکنند.
- نادرترین و با اهمیتترین این عوارض، خونریزی است.
- گاه علائمی چون تپش قلب، تعریق و سرگیجه وجود دارد که نیاز به اطلاع پرستار یا پزشک دارند.
- در صورت خونریزی غیر قابل کنترل، احتمال خارج کردن یک کلیه وجود دارد.
- در موارد بسیار نادر احتمال آسیب به اعضای مجاور کلیه نظیر طحال نیز اتفاق میافتد. (اما وجود خون در ادرار با تزریق خون و استراحت درمان میشود.)
- یکی دیگر از عوارضی که به ندرت رخ میدهد، تجمع مجموعهای از خون (هماتوم) در اطراف کلیه است. این عارضه با آنتی بیوتیکها و زهکشی جراحی، درمان می شود.
- خطر غیر معمول دیگر، ایجاد فشار خون بالا در ارتباط با هماتوم بزرگ است.
- همچنین اگر سوزن بیوپسی به طور تصادفی به دیوارههای یک مجرای شرایین و رگهای اطراف آسیب برساند، اتصال غیر طبیعی (فیستول) بین دو عروق خونی ایجاد می شود که به آن فیستول شریانی-وریدی گفته میشود. این نوع فیستول معمولا علائم خاصی ایجاد نمیکند و به خودی خود بسته میشود.
- از عوارض دیگری که در بیوپسی پیش میآیند میتوان به تب بالای ۳۸ درجه، ضعف، سرگیجه، درد بیشتر در محل سوزن و عدم توانایی در ادرار کردن اشاره کرد که در این صورت نیز باید به پزشک مراجعه کرد.
پزشکان متخصص در بیوپسی کلیه
از متخصصانی که توانایی تشخیص بیماریهای کلیوی با استفاده از بیوپسی کلیه را دارند میتوان متخصص کلیه (نفرولوژیست)، متخصص مجاری ادراری و تناسلی (اورولوژیست)، جراح پیوند و رادیولوژیست مداخلهای را نام برد.
باید توجه داشت که بیوپسی کلیوی از طریق پوست برای برخی افراد گزینه مناسبی نیست. اگر سابقهای از مشکلات خونریزی در بیمار وجود داشته باشد و یا بیمار تنها یک کلیه داشته باشد، پزشک ممکن است از بیوپسی لاپاروسکوپی استفاده کند.
در این روش، پزشک یک برش کوچک روی پوست ایجاد میکند و یک لوله نازک و روشن با یک دوربین فیلمبرداری در نوک آن (لاپاراسکوپ) قرار میدهد. این ابزار اجازه میدهد تا متخصص، کلیه را بر روی یک صفحه نمایش ویدئویی دیده و نمونههای بافت را خارج کند.
داروهای بیوپسی کلیه
قبل از عمل بیوپسی نیاز است که لیستی از تمام داروهایی که بیمار مصرف میکند، به پزشک داده شود. این لیست حتی شامل داروهای بدون نسخه مانند ویتامینها و مکملهای گیاهی نیز میشود. با بررسی داروها و قبل از انجام بیوپسی کلیه از بیمار خواسته میشود که از مصرف داروها و مکملهایی که میتوانند خطر خونریزی را افزایش دهند، خودداری کنند. از جمله داروهایی که قبل و بعد از عمل بیوپسی کلیه منع مصرف دارند میتوان به داروهای رقیق کننده خون (ضد انعقادها) مانند وارفارین (کوادامین ، جانتوفن)، ریووروکسابان (Xarelto)، دبیگاتران (پراداکسا) یا آتوکساپارین(لونوکس)، آسپارین،( ایبوپروفن (ادویل ، موترین IB ، سایر داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی و مکملهای غذایی مانند اسیدهای چرب امگا ۳، جینکو و خوراکیهایی مثل سیر اشاره کرد.
این داروها ۷ روز قبل از انجام بیوپسی باید متوقف شوند و ممکن است زمان شروع مجدد نیز ۷ روز بعد از عمل باشد.
جوابدهی بیوپسی کلیه
همانطور که گفتیم، نمونه برداری کلیه به دو روش بیوپسی از طریق پوست و بیوپسی عمل باز انجام میشود. در هر دو روش پس از نمونه برداری، بافت جدا شده را به پاتولوژیست میفرستند تا آن را بررسی و تفسیر کند. معمولا نتایج کامل بیوپسی بین سه تا پنج روز طول می کشد. در بعضی موارد، ممکن است یک گزارش جزئی یا کامل از روند سلامت، پیشرفت بیماری و علل، ظرف ۲۴ ساعت یا کمتر آماده شود.
اگر به دنبال یک مرکز حرفهای و مجهز برای بیوپسی کلیه هستید، مرکز تصویر برداری جردن در خدمت شماست. دکتر هدایی در مرکز تصویر برداری جردن، دقیقترین بیوپسی کلیه را برای انجام میدهند تا شاهد کمترین عوارض باشید. برای کسب اطلاعات بیشتر و مشاوره رایگان با ما در تماس باشید.
بدون دیدگاه