اگر پزشک به شما گفته است که در پستان فیبروبنوما دارید، دچار وحشت نشوید. فیبروآدنوم سرطان نیست. این توده‌ها یکی از شایع ترین توده‌های سینه در زنان جوان است. بسیاری اوقات، بدون درمان ، کوچک می‌شوند و از بین می‌روند. در موارد دیگر، پزشکان می‌توانند آنها را حذف کنند.
فیروادنوم پستان بیماری است که عموما زنان جوان به آن دچار می‌شوند. این بیماری پستان بیشتر در خانم‌ها با سن ۱۵ تا ۳۵ دیده می‌شود. از آنجایی که این ضایعه با لمس سینه قابل تشخیص است زنان پس از احساس وجود یک توده در سینه خود دچار نگرانی می‌شوند و به متخصص زنان مراجعه می‌کنند. فیبروآدنوم یک توده است که در پستان به دلایل مختلفی به وجود می‌آید این توده خوشخیم است در اکثر مواقع باعث به وجود آمدن سرطان در پستان نمی‌شود. بافت‌های ایجاد شده این بیماری برخلاف سرطان پستان رشد نمی‌کنند و این ضایعه در بافت پستان در همان حالت اولیه باقی می‌ماند.
پزشکان هنوز علت دقیق به وجود آمدن فیبروآدنوم را نمی‌دانند اما به دلیل آن که این بیماری در سنین باروری خود را نمایان می‌کند این احتمال وجود دارد که دلیل به وجود آمدن بافت فیبروآدنوم به دلیل ترشح هورمون استروژن باشد.
بیماری فیبروآنوم علامت خاصی را از خود به نمایش نمی‌گذارد و تقریبا میتوان گفت تنها علامت آن احساس وجود توده در سینه است که پس از لمس قابل تشخیص است. خانم‌های بیشتر در هنگام دوش گرفتن و یا پوشیدن لباس متوجه وجود این ضایعه در پستان خود می‌شوند. این توده‌های به وجود آمده در سینه در اندازه ۲ الی ۳ سانتیمتر است و متحرک بودن توده‌های فیروادنوم باعث قرمزی و یا تو رفتگی نوک پستان نمی‌شود.
احساس وجود توده متحرک در سینه اولین برخوردی است که خانم‌های جوان در موارد نام برده شده با آن رو به رو می‌شوند، نیاز است پس از احساس وجود این توده در سینه برای تشخیص درست به متخصص زنان مراجعه کنید. عموما پزشکان برای تشخیص بهتر سونوگرافی پستان و ماموگرافی را تجویز می‌کنند. در مواردی که نیاز باشد تشخیص به صورت دقیق انجام شود از روش بیوپسی سوزنی استفاده می‌شود. در ادامه بیشتر در رابطه با چیستی فیبروادنوم و درمان فیبروادنوم صحبت خواهیم کرد.
فیبروآدنوم چیست؟
فیبروآدنوم یک توده در پستان است که خوشخیم بوده و معمولا باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان پستان نمی‌شود. بر خلاف سرطان پستان که به مرور زمان بزرگتر می‌شود و میتواند در اندام‌های دیگر گسترش یابد، یک فیبروآدنوم در بافت پستان باقی می‌ماند. آنها بسیار کوچک هستند اندازه آنها فقط ۱ یا ۲ سانتی متر است. برای این ضایعه بسیار نادر است که از ۵ سانتیمتر بزرگتر شوند. معمولاً فیبروآدنوما هیچ دردی ایجاد نمی کند. مثل سنگ مرمر خواهد شد که در زیر پوست شما حرکت می‌کند. شما ممکن است بافت را محکم، صاف یا لاستیک توصیف کنید. در برخی موارد حتی فرد قابل به احساس این ضایعه ایجاد شده نخواهد بود.
چه کسی فیبروآدنوما می‌گیرد؟
این بیماری بسیار شایع است. حدود ۱۰٪ از خانم‌ها یکی از این توده‌های سینه را دارند که اغلب بدون آنکه بدانید. این بیماری بیشتر در زنان بین ۱۵ تا ۳۵ سال یا در دوران بارداری و شیردهی ظاهر می‌شوند. برخی محققان دریافته‌اند که زنانی که سابقه خانوادگی سرطان سینه دارند، احتمال ابتلا به فیبرونونوما را دارند. بیشتر زنان فقط یک مورد دارند. اما حدود ۱۰٪ تا ۱۵٪ از زنانی که به آنها مبتلا می‌شوند بیش از یک یا همزمان یا با گذشت زمان دارند.
علائم فیبروآدنوما چیست؟
از آنجا که این بیماری و جود آن معمولاً بدون درد است، ممکن است فرد به هیچ عنوان دچار شدن این بیماری را متوجه نشود. عموما زنان زمانی که در حال استحمام و یا پوشیدن لباس هستند از وجود این توده در بافت سینه خود آگاه می‌شوند. در موارد دیگر، همچنین در برخی موارد فیبروآنوما زمانی خود را نشان خواهد داد که فرد برای انجام آزمایش ماموگرافی و یا سونوگرافی به پزشک مراجعه کرده باشد. بر خلاف سرطان پستان، فیبرونوما باعث ایجاد ترشح نوک سینه، تورم، قرمزی یا سوزش پوستی در اطراف پستان نمی‌شود. پس میتوان گفت که فیبروآدنوما تقریبا هیچگونه علامت و علائمی از خود بروز نمی‌دهد و تنها علامت آن احساس وجود توده در بافت پستان است.
اینها ضایعات پرولیفراتیو بدون آتیپی هستند. آنها از تمام لوبول های پستانی منشاء می گیرند. از نظر میکروسکوپی از استروما و لوبول هیپرتروفیک شروع شده و به فیبروآدنوم ماکروسکوپی تبدیل می شود. از آنجا که از کل لوب ایجاد می شود، یک نئوپلازی واقعی در نظر گرفته نمی شود. به ندرت پیش می آید که اینها به رشد خود ادامه دهند. رشد آنها در حدود ۲-۲٫۵ سانتی متر متوقف می شود. این به عنوان مدرکی ارائه می شود که فیبروآدنوم در واقع یک نئوپلازی نیست.
در برخی از نشریات نیز گزارش شده است که طی چهار تا پنج سال ناپدید می شوند. آنها توده هایی هستند که بسته به استروژن ایجاد می شوند. پس از تشخیص، اندازه آنها معمولاً ثابت می ماند. پس از یائسگی، کاهش اندازه انتظار می رود. در فیبروآدنوما، خطر افزایش سرطان پستان به طور کلی انتظار نمی رود. با این حال، خطر افزایش در فیبروآدنوم های پیچیده و توده های با رشد سریع وجود دارد. هنوز مشخص نیست که آیا این خطر از خود فیبروآدنوم ناشی می شود یا از تغییر سلولی اطراف آن.
فیبروآدنوم ها ساختارهای تخمی و هیپواکویی با ساختار داخلی همگن، با شکل گرد، لبه های صاف، لبه های تیز، از نظر سونوگرافی هستند. در ماموگرافی و MRI معمولاً به عنوان ضایعات Birads 2 شناسایی می شوند. فیبروآدنوم جوانی: توده هایی هستند که در سنین ۱۸-۱۰ سالگی ظاهر می شوند و تمایل به رشد سریع دارند و می توانند متعدد باشند. برداشتن جرم در صورتی که خیلی بزرگ شود (قطر حدود ۵ سانتی متر) به منزله تغییر شکل زیبایی نیست. با این حال، پس از برداشتن نیز ممکن است عود رخ دهد. فیبروآدنوم غول پیکر: این نام به فیبروآدنوم هایی با اندازه ۵ سانتی متر یا بیشتر داده می شود که بیشتر در آفریقایی ها دیده می شود. تشخیص تومور فیلود آسان نیست. معمولاً اکسیزیون توصیه می شود.
فیبروادنوما در معاینه چه خصوصیتی دارد؟
این ضایعه هنگام معاینه از جای خود حرکت می‌کند و کمی جا به جا می‌شود. حدود کاملا مشخصی دارد و نسبتا سفت است و معمولا در ۲۰ درصد موارد با بیش از یک ضایعه رو به رو هستیم.
تشخیص ضایعه فیبروآدنوم
همان طور که گفته شد این بیماری از خود هیچگونه علامتی نشان نمی‌دهد و اکثر افراد به صورت اتفاقی و در زمان دوش گرفتن یا پوشیدن لباس متوجه وجود این ضایعه می‌شوند. پس از مراجعه به پزشک زنان عموما برای تشخیص درست فیبروآدنوم، پزشک انجام آزمایش سونوگرافی پستان یا ماموگرافی را لازم می‌داند. در برخی از مواقع به دلیل تراکم بافت سینه امکان تشخیص فیبروآدنوم با سونوگرافی و ماموگرافی وجود ندارد که در این زمان انجام بیوپسی سوزنی روش مناسبی خواهد بود.
بیشتربدانید:ام آر آی چیست؟ – حاملگی خارخ از رحم –سونوگرافی تشخیص جنسیت–ترشح پستان
انواع فیبروآدنوما چیست؟
رایج‌ترین نوع توده‌های غیر سرطانی در سینه را میتوان فیبروآدنوم در نظر گرفت. فیبروآدنوما خود دارد انواع مختلفی است که در ادامه به بررسی آن پرداخته‌ایم.
چند نوع مختلف فیبروآدنوم وجود دارد:
- فیبروآدنومساده: این نوع از ضایعه بسیار کوچک است و وقتی در زیر میکروسکوپ مشاهده می‌کنید، همه آنها یکسان به نظر می‌رسند، در اکثر مواقع وجود این نوع به صورت معمول قابل تشخیص نیست.
- فیبروآدنوم پیچیده: این نوع از ضایعه‌های ایجاد شده بزرگتر از نوع فیبروآددنوم ساده است و تمایل دارند تا زنان پیر را تحت تأثیر قرار دهند. وجود برخی از سلول‌ها در بدن این دسته از زنان و همچنین این بیماری باعث می‌شود که روند رو به رشد این نوع از فیبروآدنوم بسیار سریع اتفاق بیفتد.
- فیبرو آدنوم ایجاد شده در دختران نوجوان: این مورد رایج‌ترین نوع توده پستان است که در دختران و نوجوانان بین ۱۰ تا ۱۸ سال وجود دارد. در حالت کلی این نوع از ضایعه میتواند بزرگ شوند اما در اکثر مواقع پس از رشد مدتی به صورت خود به خود از بین می‌روند.
- فیبرو آدنوم غول پیکر: این نوع از ضایعه ایجاد شده همان طور که از نامش مشخص است، بسیار رشد می‌کند. این ضایعه‌ها می‌توانند به بزرگتر از ۲ اینچ رشد کنند. ممکن است لازم باشد که آن را برداشته و بر روی آن فشار داده یا جایگزین سایر بافت‌های پستان شود.
علت بروز فیبروآدنوما چیست؟
پاتوژنز (علت) فیبروآدنوم مشخص نیست. در جوانان شایع تر است، که نشان می دهد سن کم عامل مهمی است. سابقه استفاده از قرص های ضد بارداری به عنوان یکی دیگر از عوامل برجسته است. برخی از مطالعات نشان می دهد که ویروس اپسین بار ممکن است یک عامل باشد و منجر به رشد سریع شود. این یک واقعیت شناخته شده است که تحت تأثیر هورمون هایی مانند استروژن است. در واقع، می توان گفت که با تغییر در رشد و تکامل سلولی طبیعی شروع می شود. تغییرات چرخه ای و بی نظمی در اینوللوشن ممکن است باعث ایجاد فیبروآدنوم در طول تکامل شود. این توده ها ویژگی تحت تأثیر هورمونی بودن را نشان می دهند. به ویژه، این یک واقعیت واضح است که رشد آنها وابسته به هورمون استروژن است.
تاکنون علت آن ناشناخته مانده است و ریشه در زمینه های مادرزادی نیز ندارد. پزشکان نمی دانند چه چیزی باعث آنها می شود. آنها ممکن است به تغییر سطح هورمون ها مربوط باشند ، زیرا اغلب در دوران بلوغ یا بارداری ظاهر می شوند و پس از یائسگی از بین می روند.
در برخورد با فیبروآدنوما چه باید کرد؟
در مرحله اول باید نوع آن تشخیص و تایید گردد و تنها روش تشخیص فطعی آن نمونه برداردی و یا برداشتن کل آن است.
آیا میتوان نمونه برداری انجام نداد؟
درمواردی که در معاینه و تصویربرداری تشخیص داده شود و اثبات گردد و هیچ شک دیگری وجود نداشته باشد میتوان برای مدت کوتاهی ( ۳ – ۶ ماه ) آن را تحت نظر گرفت و پس از این دوره باید دوباره معاینه و تصویربرداری انجام شود.
آیا لازم است پس از تشخیص، فیبروآدنوما خارج شود؟
خیر، در صورت تایید و تشخیص فیبروآدنوم به وسیله نمونه برداری دیگر نیازی به برداشتن توده نخواهد بود.
بهترین روش نمونه برداری کدام است؟
نمونه برداری به روش core زیر هدایت سونوگرافی
درمان فیبروآدنوم چیست؟
همان طور که عنوان شد فیبروآدنوم توده یا توده‌های بسیار کوچکی است که در اکثر مواقع رشدی نخواهند داشت و با عنوان فیبروآدنوم خوشخیم شناخته می‌شوند. در صورتی که این ضایعه در پستان رشد زیادی داشته باشد یا با تعدد توده‌های فیبروآدنوم رو به رو باشیم نیاز است که با روش جراحی توده‌های به وجود آمده در سینه برداشته شود.
درمان فیبروآدنوم جراحی است. به عبارت دیگر حذف و برداشتن کامل توده است. با این حال، اگر رشدی در فیبروآدنوما مشاهده نشود، می توان بیمار را پیگیری کرد. اگر رشد سریع در طی کنترل های بعدی تشخیص داده شود، جراحی توصیه می شود. در جراحی، کل توده باید برداشته شود. فیبروآدنوم های بعدی ممکن است رشد سریعی را در دوران بارداری و شیردهی نشان دهند که بستگی به هورمون استروژن دارد. در این حالت ممکن است بیمار و پزشک فکر کنند که ممکن است سرطان باشد و به آزمایش‌های غیرضروری متوسل شوند. از این منظر، می توان گفت که برداشتن فیبروآدنوم در سنین پایین، به خصوص اگر رشد نشان دهد، روش بسیار دقیق تری است.
به طور خاص، بیوپسی سوزنی یا بیوپسی هسته برای توده‌های با رشد سریع یا توده‌های مشکوک به تومور فیلود و سپس برداشتن توده توصیه می‌شود. زیرا حذف هر سرطانی به عنوان یک توده خوش خیم می تواند مشکلات زیادی را در آینده به دنبال داشته باشد. مشکلاتی مانند جراحی مجدد بیمار و عدم تعیین مرزهای سرطان ممکن است با آن مواجه شود. از این نظر، انجام بیوپسی سوزنی یا بیوپسی مغزی از قبل و نزدیک شدن بر اساس تشخیص پاتولوژیک، بدون در نظر گرفتن سن بیمار، به ویژه در فیبروآدنوم های با رشد سریع، رویکرد صحیحی خواهد بود.
روش‌های درمانی فیبروآدنوم کدامند؟
وابسته به تشخیص پزشک و همچنین توده به وجود آمده در سینه روش درمانی میتواند متفاوت باشد. معمولا نیازی به برداشتن این توده نیست اما در صورت نیاز به درمان، برداشتن به روش جراحی، تخریب با کرایو و برداشتن به روش vacuum assisted روش‌های استاندارد است. برداشتن جراحی روش اصلی است و روش vacuum assisted برای فیبروآدنوماهای زیر ۲ سانتی متر قابل استفاده است. قبل از روش های غیر جراحی باز بیوپسی به روش core ضروری است.
درمان فیبروآدنوم با اندازه بیش از ۵ سانتیمتر
در صورتی که اندازه توده ایجاد شده زیاد باشد، حدود ۵ سانتیمتر نیاز است که برای جلوگیری از آسیب رسیدن به بافت سینه با روش جراحی این توده‌ها از بافت سینه خارج شوند. انجام عمل جراحی و درمان فیبروآدنوم میتواند عوارضی مانند آسیب دیدگی مجاری شیری پستان، تورفتگی نوک پستان، سفت شدن پستان، باقی ماندن جای زخم جراحی و … اشاره کرد، به همین دلیل عموما توده‌های کوچک فیبروآدنوم با روش جراحی درمان نمی‌شوند.
درمان توده‌های کوچک فیبروآدنوم با اندازه کوچک
در صورتی که توده‌ها کوچک باشند، از روش انجماد توده‌ها استفاده می‌شود. در این روش با فرو کردن سوزن به بافت توده و پر کردن آن با مایع بسیار سرد صورت می‌گیرد.
در حالت کلی میتوان گفت که در صورتی که توده به وجود آمده روند رو به رشدی نداشته باشد از انجام جراحی چشم پوشی می‌شود، اما در صورتی که توده بزرگ باشد و باعث ایجاد درد، به هم ریختگی شکل سینه و … شود انجام جراحی روش مناسبی برای درمان خواهد بود.
جراحی فیبروآدنوم چگونه است؟
همان طور که گفته شد در صورتی که غده بزرگ باشد نیاز به جراحی خواهد بود. انجام جراحی به این صورت است که با ایجاد برش کوچکی رو سینه، غده یا غدهای ایجاد شده را بیرون می‌آورند. در صورتی که غدد کوچک باشد با روش انجماد اقدام به حذف غدهایی موجود در بافت سینه می‌کنند.
زمانی اقدام به انجام جراحی فیبروآدنوم می‌شود که اندازه توده بیش از ۳ سانتیمتر باشد، توده‌ها از ۵ مورد بیشتر باشند و همچنین سن فرد بیش از ۳۵ سال باشد.
آیا فیبروآدنوم درد دارد؟
در حالت عادی به دلیل کوچک بودن و خوشخیم بودن این ضایعه ایجاد شده در بافت پستان، فرد هیچگونه دردی را احساس نخواهد کرد، در صورتی که این بیماری روند رو به رشد داشته باشد و این غده بزرگ شود، احساس درد خفیف وجود خواهد داشت.آیا فیبروآدنوم خطرناک است؟
در بیش از ۹۰ درصد موارد این ضایعه خوشخیم بوده و باعث ایجاد بافت سرطانی نمی‌شود. اما مراجعه به متخصص زنان برای اطلاع از خوش خیم بودن یا بد خیم بودن فیبروآدنوم لازم و ضروی است.هزینه عمل جراحی فیبروآدنوم چقدر است؟
وابسته به آن که نوع توده قابل عمل چقدر است و همچنین عمل در چه محل انجام شود هزینه جراحی فیبروآدنوم میتواند متفاوت باشد.بهترین مرکز جراحی فیبروآدنوم در تهران کجاست؟
کلینیک جردن با توجه به استفاده از کادری مجرب و متخصص و انجام عمل‌های گوناگون، در حال حاضر با عنوان بهترین مرکز جراحی فیبروآددنوم شناخته می‌شود.آیا لازم است هر ۶ ماه یک بار برای تشخیص رشد فیبروآدنوم سونوگرافی انجام شود؟
در صورتی که جراحی انجام نشود تحت نظر گرفتن توده به مدت ۱ تا ۲ سال توصیه می‌شود ولی بیشتر از این دوره ضروری به نظر نمی‌رسد.
جراحی فیبروآدنوما
تحت بیهوشی عمومی، فیبروآدنوم با فراکسیون های مناسب بر اساس محل توده در پستان برداشته می شود. یعنی جرم به طور کامل از سینه خارج می شود. اگر نمونه برداری قبلی انجام شده باشد، نیازی به برداشتن بافت سالم پستان در اطراف توده نیست. هنگامی که در حین جراحی مشکوک به سرطان وجود دارد، بهتر است توده برداشته شده یا تکه ای از توده را برای معاینه فروزن در حالی که بیمار در خواب است به پاتولوژی فرستاده شود. نتیجه در حدود ۲۰ دقیقه مشخص خواهد شد.
جراحی فیبروآدنوم
پس از جراحی های فیبروآدنوما، احتمال ایجاد اسکار بسیار کم است. از آنجایی که برش ها موازی با چین های پوستی ایجاد می شوند، بعید است که جای زخم باقی بماند. در توده های نزدیک به لبه هاله برش هایی در لبه هاله ایجاد می شود و اثری از جراحی در این افراد وجود ندارد. مانند هر عمل جراحی، پس از برداشتن توده باید به کنترل خونریزی در ناحیه مورد توجه قرار گیرد. از آنجایی که با بخیه های زیر پوستی، یعنی زیر پوست بسته می شود، معمولا بخیه ها برداشته نمی شود. بیمار تقریباً ۴-۳ روز دیگر به زندگی عادی خود باز می گردد. او می تواند از بازوی خود در سمت عمل به راحتی بازوی دیگرش استفاده کند. پس از مشاهده نتیجه پاتولوژی، بیمار سه تا شش ماه بعد برای کنترل فراخوانی می شود. پس از آن، معاینات معمول سالانه پستان با توجه به سن و شرایط بیمار ادامه می یابد.
بیشتر بدانید:مرکز سونوگرافی سینه–تفاوت بین کیست سینه و تومور–سونوگرافی در منزل–بهترین زمان سونوگرافی پستان
جراحی آدنوم فیبرو سینه
بعد از جراحی فیبروآدنوما
عموماً پس از اعمال جراحی فیبروآدنوما، بیمار در همان روز یا یک روز بعد به خانه فرستاده می شود. جدای از این، پانسمان ها در روزهای کنترل توصیه شده توسط پزشک ساخته می شوند. اگر بخیه خارجی گذاشته شود، بخیه ها در روز هفتم کشیده می شوند. اگر بخیه ها به صورت بخیه های کور قرار داده شوند، نیازی به برداشتن بخیه ها نیست. هیچ رژیم غذایی توصیه نمی شود. از بیمار خواسته می شود که یک رژیم غذایی متعادل داشته باشد. در صورت لزوم از بیمار با داروهای مسکن و آنتی بیوتیک حمایت می شود. بیمار قادر است کارهای روزانه خود را در مدت ۳-۴ انجام دهد.
